تاریخ‌گرایی در حوزۀ مطالعات هنر اسلامی نقدی بر کتاب معماری ایلخانی در نطنز

پژوهش‌گران حوزۀ مطالعات هنر اسلامی رویکردهای مختلفی را در این حوزه اتخاذ کرده‌اند و هریک نقطۀ اتکای خود را بر مفاهیمی متفاوت از دیگری قرار داده‌اند. از این ‌میان، رویکرد تاریخ‌گرایی بر دو مؤلفۀ بسترمندی و تفسیر استوار است. در این رویکرد، مرکز ثقل مطالعات منطبق است بر درک مفاهیم فرهنگی اشیا و آثار معماری در بستر زمانی و مکانی خاص تولید این آثار. ازاین‌رو، عوامل، ریشه‌‌ها، و بستر‌‌های تحقق هنر اسلامی به‌طور تاریخی و معنای آن به‌صورت تفسیری موردبررسی و مطالعه قرار می‌‌گیرند.برداشت‌های نادرست برخی از منتقدان دربارۀ رویکرد تاریخ‌گرایی در مطالعات هنر اسلامی موجب خلط مفهوم و اغتشاش معنایی در این رویکرد شده است. بنابراین، دغدغۀ اصلی این پژوهش ارائۀ تعریفی روشن از مفهوم تاریخ‌گرایی و روش‌شناسی آن ازطریق معرفی و نقد یکی از شاخص‌ترین آثار تألیف‌شده با این رویکرد است. کتاب معماری ایلخانی در نطنز، اثر شیلا بلر، نمونه‌ای قابل‌توجه از رویکرد تاریخ‌گرایی است که به‌لحاظ درک روش‌شناسی این‌گونه مطالعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.